مراسم خواستگاری یکی از آداب پسندیده قبل از ازدواج در ایران است. هر فردی می تواند با تصمیم خود یا خانواده شخص موردنظر خود را برای زندگی مشترک انتخاب کند. سپس باید با خانواده ی شخص هدف هماهنگی های لازم را انجام دهد ، به منزل آنها برود و دختر را از خانواده اش بخواهد . به این رسم خواستگاری می گویند .
این رسم بسیار حساس و مهم است؛ چون که بحث ادامه و سهیم شدن زندگی با فردی دیگر در میان است و نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت. بنابراین لازم است که قبل از آن دختر و پسر با یکدیگر آشنایی داشته باشند، به هم علاقه مند باشند و تا حدودی یکدیگر را بشناسند.
بعد ازآشنایی اولیه دختر و پسر این مراسم برای آشنایی و شناخت خانواده ها با هم برگزار می شود. درواقع این آیین نوعی جلسه ی معارفه بین خانواده ی عروس و داماد است. خانواده ها در آن به بررسی و مقایسه ی فرهنگ، شخصیت، اخلاق و شرایط و خواسته هایشان می پردازند.
شاید به این فکر کنید که این رسم فقط مخصوص خانواده های سنتی است و جوانان برای ازدواج نیازی به این کارها ندارند. اما این رسم اهمیت های فراوانی دارد.
اهمیت های مراسم خواستگاری
خواستگاری برای حفظ حیثیت و احترام دختران است. زمانی که عده‌ای برای شخصیت دختر اهمیت قائل می‌شوند و از او خواستگاری می‌كنند، ارزشمندی دختر را به او نشان می دهند.
همچنین برگزاری این مراسم درکشور ما سایقه ای دیرینه و طولانی دارد و نمی توان آن را نادیده گرفت. به طوری که خانواده عروس برگزارنشدن آن را نمی پذیرند و به دور از شأن و احترام می دانند.
به علاوه والدین همیشه خیر و صلاح فرزند خود را می خواهند. پس لازم می دانند که خودشان وارد عمل شوند و به فرزندشان در انتخاب صحیح همسر کمک کنند.
جوانان با آداب جلسه ی خواستگاری آشنایی کافی ندارند . خواستگاری یک جلسه ی پرسش و پاسخ ساده نیست . بلکه باید در آن سوالاتی دقیق و ظریف بپرسید تا بتوانید با اخلاقیات طرف مقابل آشنا بشوید . همچنین خواستگار باید جواب هایش را صادقانه و مطابق با اندیشه ها و باورهایش بگوید.
در اینجا خانواده ها باید شنیده ها را تجزیه و تحلیل کنند و خوب به صحبت ها فکر کنند. پس از مشورت کردن و فکر کردن، آنها باید موافقت یا مخالفت خود را به هم اعلام می کنند.
البته ازآنجایی که در خانواده های سنتی دختر و پسر امکان آشنایی اولیه ندارند، این آیین در بین آنها از اهمیت بیشتری برخوردار است. چون بخش مهمی از شناخت در مراسم خواستگاری اتفاق می افتد. اما بهترین روش آن است که در هر خانواده با هر طرز فکری این رسم انجام شود تا آینده ی بهتری برای جوانان رقم بخورد.
اگر تعداد یا زمان جلسات طولانی شد، اصلاً نگران نباشید. چون بحث یک عمر زندگی در میان است و باید تصمیم درستی گرفت. بنابراین باید صبورانه و عاقلانه عمل کرد. زندگی ارزش چند ساعت و چند روز وقت گذاشتن را دارد.
همچنین ازدواج به معنای تشکیل خانواده است. بنابراین اهمیت شما به آداب خواستگاری بسیار مهم است. چون نشان می دهد که شما چقدر می توانید در زندگی موفق، قابل اعتماد و خانواده دار باشید. به همین دلیل است که این مراسم شخصیت شما را با اخلاق، محترم و باارزش به والدین طرف مقابل نشان می دهد.
قبل از اجرای این رسم باید کارهایی توسط جوانان و خانواده هایشان انجام شود مثل:
- اول باید درباره خانواده و چگونگی روابط فامیلی تحقیق کرد؛ چون هر فرد در محیط خانواده رشد كرده است و فرهنگ آن فضا روی شخصیتش تاثیر گذاشته است.
- دوم باید دوستان و نزدیكان، محل سكونت و کار و درس شخص را شناسایی کرد.
- سوم باید بین دختر و پسر چندین بار گفت وگوی مستقیم با نظارت خانواده هایشان انجام گیرد. این گفت و گو ها باعث می شود تا افراد از نظرات هم درباره مسائل مختلف زندگی اطلاع پیدا کنند و الویت ها و ملاک های هم را بدانند.
- چهارم باید دختر و پسر به مراکز مشاوره بروند. آنها می توانند به کمک گفتگو با متخصص یا پركردن پرسشنامه هایی خاص، از شخصیت ها و طرز فکر هم آگاه می شوند. یعنی دختر و پسر معیار های خود را معلوم می کنند و از این طریق متوجه می شوند که برای زندگی مشترک با هم سازگاری دارند یا ندارند.
دقت داشته باشید که ویژگی های رفتاری و ظاهری فرد در اولین ملاقات رسمی، اهمیت بسیاری دارد. چون دیگران شخصیت فرد را از روی آن قضاوت می کنند.
آداب و رسوم مراسم خواستگاری
- خانواده پسر باید قبل از حضور در خانه دختر زمان و ساعت خواستگاری را با خانواده او هماهنگ کنند. با این برنامه ریزی خانواده دختر می توانند شرایط خواستگاری و خانه را برای حضور مهمانان خود آماده کنند. بهتر است این مراسم در ساعات عصر یا شب برگزار شود. چون در این ساعات معمولا تمام اعضاء خانواده دختر و پسر می توانند در خواستگاری شرکت کنند.
- در جامعه ی ما پسر باید از دختر خواستگاری کند. این امر از فطرت مرد و زن سرچشمه می گیرد. البته امروزه این رسم چندان جدی گرفته نمی شود و حتی در مواردی دختر از پسر خواستگاری می کند.
- پوشیدن لباس مناسب در مراسم خیلی مهم است. همه ی افراد باید لباسی مناسب از لحاظ رنگ و مدل، بدون ریاکاری و چشم وهم چشمی انتخاب کنند. همچنین لباس ها باید مورد قبول فرهنگ و ارزش های جامعه باشد.
- آراستگی ظاهری اشخاص در مراسم خواستگاری بسیارمهم است. البته نباید زیاده روی یا کم کاری کرد بلکه آراستگی باید به اندازه باشد.
- تهیه گل و شیرینی برای ازجمله کارهای نمادین داماد در این مراسم است.این عمل سلیقه، علاقه، محبت و احترام داماد به عروس و خانواده ی او را نشان می دهد.
- زمانی که خانواده پسر به خانه ی خانواده ی دختر می روند، میزبانان باید جلوی در حاضر باشند و میهمانان را به داخل راهنمایی کنند. اصولاً خانواده پسر در بالای مجلس و خانواده دختر در پایین مجلس می نشینند. در حین گفت و گوی افراد، دختر خانم با سینی شربت با چای وارد می شود و به همه تعارف می کند. بعد از خوش و بش خانواده ها، یکی از اعضای خانواده پسر که بزرگتر است یا بهتر از بقیه صحبت می کند، صحبت های اصلی مراسم خواستگاری را شروع می کند.
- دختر و پسر باید حواسشان را به کردار خود جمع کنند و رفتار درستی داشته باشند. به عنوان مثال هر دو باید از پرحرفی و خون گرمی زیاد پرهیز کنند. باید با احترام با بزرگتر ها و با شخص مدنظرشان گفت و گو کنند . نباید با خجالت و سکوت در جمع حاضر شوند و…
- پس از پایان مراسم، خانواده ها آماده ی خداحافظی از یکدیگر می شوند. در اینجا خوب است که پدر و مادر عروس بستگان داماد را با روی خوش بدرقه کنند و از آنها خداحافظی کنند.
اگر مراسم خواستگاری به درستی انجام شود، می تواند دو جوان عاشق را به هم پیوند دهد و آینده ی بهتری برای آنها بسازد. بنابراین انجام این آیین را در ازدواج خود جدی بگیرید و تمام آداب آن را رعایت کنید.
به این شکل هم رضایت خود و هم رضایت خانواده های خود را برای عروسی جلب می کنید و از کدورت ها جلوگیری می کنید.