از آیین های بسیار قدیمی و زیبای ایرانی که برای مراسم ازدواج انجام می شود ، پهن کردن سفره عقد است . سفره عقد یعنی سفره ای که عقد را بر آن می بندند .
هدف از چیدن سفره عقد این است که زوج جوان را با بهترین آرزوها و دعاها ، زندگی مشترک خود را شروع کنند .
تاریخچه
تاریخچه ی این سفره در ایران به ایران باستان باز می گردد . در حقیقت این مراسم از دوران زرتشتیان به جا مانده است و نشان دهنده‌ی پیوند محکم و مقدس بین زن و مرد است. زرتشتیان آن را سفره گواه می نامیدند .
المان های موجود در این سفره
سفره ی عقد دارای المان های مختلفی است ؛ مانند :
- قرآن
- جانماز و مهر و تسبیح
- آیینه
- شمعدان
- گل
- نان و پنیر و سبزی
- عسل
- تخم مرغ
- سکه
- پسته و بادام و گردو
- کله قند
- اسپند
و ….
نماد هر یک از المان های موجود در سفره عقد
هر کدام از المان های موجود در سفره ی عقد معنا و مفهوم خاص خود را دارند .
آینه و شمع: نماد نور و روشنایی، صفا و پاکی، عشق و آتش
قرآن: نماد هدایت الهی، برکت و تقوا
نان سنگک: نماد روزی حلال، خیر و برکت
پنیر : نماد سپید بختی و خوشبختی
شکر: نماد شیرینی زندگی، خوشبختی و محبت
عسل: نماد شیرینی زبان، صحبت خوش و مهربانی
شکلات: نماد شادی، لذت و تفریح
گلاب: نماد عطر و بوی خوش، خوشحالی و سرور
سکه یا پول: نماد توانگری، ثروت و فراوانی
خشخاش یا تخم گشنیز: نماد باروری، فرزندپروری و تولید مثل
پسته یا بادام: نماد شجاعت، قدرت و استقامت
سنجد یا خرما: نماد عمر دراز، سلامتی و طول عمر
سیر یا پیاز: نماد دفع بدبختی، حفظ از چشم زخم و حسود
سفیده تخم مرغ یا تخم مرغ کامل: نماد جهان، کائنات و هستی
سبزه گندم یا جو: نماد رشد، تجدد و سبز شدن
سکه طلا گردان: نماد دوران های خوب، تغییرات مثبت و حرکت
سفره عقد در مناطق مختلف کشور
همچنین سفره عقد در منطق مختلف کشور کمی متفاوت است . این تغییرات به خاطر فرهنگ ، آداب ،آیین و سنت های متفاوت محلی ایجاد می شود .
برخی از این تغییرات عبارتند از :
- شمال کشور :
در گیلان و مازندران و …معمولا در سفره از پارچه ای به رنگ سبز و یا زرد ، گل های رنگارنگ و میوه استفاده می کنند. در برخی مناطق به جای نان سنگک در سفره از نان تنورکوب و یا کولوچه استفاده می شود.
گیلانی ها برای نماد شادابی و سلامتی یک ظرف شیر و چای در سفره می گذارند .
- جنوب کشور :
در خوزستان و بوشهر و .. از پارچه ای به رنگ قرمز یا صورتی ، گل های خوشبو و همچنین خشکبار برای تزیین سفره استفاده می شود . به جای نان سنگک هم بعضی جاها نان شیرمال و بعضی جاها قطاب استفاده می کنند .
مردم در خوزستان برای نماد ثروت و فراوانی یک ظرف دوغ و خرما را در سفره می گذارند .
- غرب کشور :
رسم در کردستان و کرمانشاه و دیگر شهر های غرب کشور این است که از پارچه ی آبی یا بنفش ، گل تاج خروس و آجیل در سفره استفاده کنند . آن ها از نان لواش و یا شیرینی کلانچ به جای نان سنگک در سفره عقد استفاده می کنند .
کردستانی ها برای نماد شجاعت و قدرت ، یک ظرف دوغ و پسته در سفره می گذارند .
چند نکته مهم در چیدمان سفره عقد
برای چیدن سفره عقد، می‌توانید از سبک‌ها و تزئینات مختلفی استفاده کنید که هم مورد علاقه ی شما باشد و هم با بودجه شما هماهنگی داشته باشد.
1.سفره عقد مدرن یا سنتی و یا ترکیبی از هر دو ؟
شما می توانید سفره عقد خود را به سبک های سنتی یا مدرن و یا ترکیبی از هر دوی آن ها بچینید .
هر کدام از این سبک ها جذابیت خاص خود را دارند و عناصر متفاوتی در چیدمان آن ها به کار می رود . مانند :
سنتی : پارچه‌های ترمه ، قلم‌کار ، گلابتون ، رنگ‌های گرم و زمینی
مدرن : تور، دانتل، کریستال ، رنگ‌های روشن و شاد
ترکیبی : از هر دو نوع پارچه و رنگ به صورت هارمونیک استفاده می‌شود .
2.ظروف و اکسسوری
نسب به سبکی که برای چیدن سفره انتخاب کردید ، ظروف و اکسسوری مناسب را هم باید انتخاب کنید .
از ظروف سفالی، فلزی، چوبی و با طرح‌های ایرانی در سبک سنتی استفاده می‌شود . در سبک مدرن، از ظروف شیشه‌ای، کریستالی، گلاسور و با طرح‌های جغرافیایی استفاده می‌شود.
برای سبک ترکیبی از ظروفی با جنس و طرح مختلف به صورت هماهنگ استفاده می شود .
از اکسسوری هایی مانند :
- گل
- شمع
- قاب عکس
برای تزیین سفره استفاده کنید .
3.چیدمان درست المان ها در سفره
عناصر در سفره ی عقد باید نسبت به انداره و شکل سفره چیده بشوند تا سفره ظاهری زیبا و دلنشین داشته باشد .
در آخر
سفره عقد یک بخش جدایی ناپذیر در مراسم ازدواج ما ایرانی ها است و برگزاری آن برای ما بسیار مهم است . به این علت که در سنت ما گفته شده است ، این سفره برکت آور است .